Vụ án đã lập một “kỷ lục” khi phải trải qua thời gian tố tụng dài lịch sử, nhiều lần thực nghiệm điều tra, trả hồ sơ điều tra lại, hủy bản án để xét xử… cũng vì một trong các nguyên nhân: Những dấu vết còn lại tại hiện trường vụ án mờ nhạt đến mức khoa học hình sự cũng phải “lắc đầu chào thua”.
Vụ án táo tợn
Tối một ngày cuối tháng 6/2005, vợ chồng một người nông dân ngụ thôn Yên Lý đi nhổ lạc ngoài đồng về nhà thì phát hiện cô con gái mới 5 tuổi bị mất tích. Cả làng đổ xô tìm kiếm cháu bé, đến sáng ngày hôm sau người dân mới phát hiện thi thể của bé gái ở dưới mương nước.
Khám nghiệm hiện trường, các điều tra viên phát hiện xung quanh còn những dấu vết là vương vãi một ít máu khô, vài chiếc lông còn lưu lại, thi thể bé gái có dấu hiệu bị xâm phạm tình dục… Những dấu vết này cho phép người ta ngay lập tức nghi vấn đây là một vụ hiếp dâm và những dấu vết này sẽ tố cáo đối tượng “yêu râu xanh” đồi bại.
Thế nhưng khó khăn đã nảy sinh khi những chứng cứ để lại hiện trường quá ít ỏi nên không đủ điều kiện xác định ADN. Phân tích tóc và mẫu máu ở hiện trường để lại thì cho thấy trùng với mẫu của nạn nhân.
Trong khi đó, những chứng cứ quan trong nhất để có thể vạch mặt thủ phạm là 3 sợi lông thu được nghi là của hung thủ lại không phân tích được gen do quá ít tế bào gốc. Số lượng tinh trùng thu được tại hiện trường cũng quá ít, giám định cho thấy không thể thu giữ được gen từ chứng cứ này.
Khoa học hình sự đã “bó tay”, các điều tra viên chuyển hướng truy tìm hung thủ theo cách xác định nhân thân, tâm lý của kẻ phạm tội. Một giả thiết được đặt ra: Hung thủ đã hiếp dâm bé gái, sau khi thoả mãn thú tính thì sợ bị lộ nên đã ra tay giết nạn nhân để bị đầu mối. Nếu giả thiết này có căn cứ thì xét về nhân cách con người, hung thủ phải là kẻ có nhu cầu về tình dục cao, có những suy nghĩ bệnh hoạn trong tình dục, lệch chuẩn về quan niệm đạo đức, coi thường nhân phẩm phụ nữ thì mới có gây ra tội ác ghê rợn này.
Ngoài ra, nhiều khả năng hung thủ phải là người quen biết với gia đình nạn nhân. Trên cơ sở đó, các điều tra viên đã tập trung rà soát các đối tượng từng “nổi tiếng dê xồm” để khoanh vùng nghi phạm.
Bà lão 65 tuổi giúp “khoanh vùng” nghi phạm
Khi quá trình điều tra vụ án còn chưa tìm thấy lối ra, bất ngờ cơ quan chức năng nhận được lời tố cáo của hai người dân trong thôn về việc đối tượng Hàn Đức Long, người hàng xóm của họ đã từng có hành vi sàm sỡ, định hiếp dâm mình.
Một nạn nhân là bà lão 65 tuổi tố cáo trước ngày xảy ra án mạng gần 3 tháng, bà sang nhà Long chơi và gặp một mình Long ở nhà. Sau khi mời bà lão vào nhà uống nước, đối tượng này đã ôm bà, định vật xuống đất giở trò đồi bại.
Nhanh trí, nạn nhân vừa chống cự vừa đe dọa “Mày không buông tao ra, tao kêu con tao sang nó giết mày”. Vì sợ lộ chuyện nên Long đành buông nạn nhân ra và xin bà tha thứ.
Không chỉ vậy, những nạn nhân còn tố cáo Long từng ép một người hàng xóm khác phải quan hệ tình dục. Những người tố cáo cho biết, một trong những nguyên nhân khiến họ tố cáo kẻ “yêu râu xanh” là vì hi vọng sẽ giúp cơ quan điều tra có thêm chứng cứ trong việc khoanh vùng nghi phạm.
Nhận định của cơ quan điều tra đã trở thành chính xác vì sau khi bị khởi tố điều tra về hành vi hiếp dâm, ở trong trại giam Long đã thừa nhận mình chính là hung thủ gây ra vụ giết người, hiếp dâm bé gái 5 tuổi ở cùng xóm.
Hung thủ Hàn Đức Long.
Theo đó, vào chiều tối ngày gây án, hắn đến quán của một người cùng thôn để xát gạo. Lúc này trời đã nhá nhem tối, do điện yếu, chờ lâu đến lượt nên y đã đi bộ sang quán bán hàng cách đó khoảng 70m. Thấy cháu bé đang ngồi một mình ở bụi tre trước sân quán, quan sát thấy xung quanh vắng người, hắn đã nảy sinh ý định bắt bé gái để thỏa mãn nhục dục thấp hèn. Hắn liền đi vòng ra sau lưng bé gái, dùng tay bịt mồm, khống chế bắt bé gái mang đi.
Đến chỗ vắng vẻ cách mương cứng (là nơi giáp ranh giữa cánh đồng của hai thôn khoảng 15m), hắn đã làm nhục bé gái mới vừa tròn 5 tuổi. Sau khi xong xuôi, hắn đã hất bé gái đã ngất xỉu xuống mương nước rồi bỏ chạy.
Thực hiện xong hành vi tội ác, gã “yêu râu xanh” thản nhiên quay lại nơi xát gạo chờ đến lượt rồi mới về nhà ăn cơm tối cùng gia đình. Đến khoảng 21h cùng ngày, nghe thông báo trên loa truyền thanh thôn về việc bé gái bị mất tích, Long còn vờ xăng xái cùng mọi người đi tìm tung tích cháu bé.
Ít ngày sau đó, tổng hợp những chứng cứ cùng lời khai nhận của bị cáo, HĐXX phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm đều tuyên phạt Hàn Đức Long mức án tử hình về tội hiếp dâm trẻ em, tù chung thân về tội giết người. Tuy nhiên, trước phán quyết của HĐXX, bị cáo đột ngột “quay ngoắt 180 độ” kháng cáo, chối tội vì cho rằng mình “bị cơ quan điều tra đánh đập ép cung nên đành khai nhận bừa”.
Sát nhân đền tội
Trước những lời chối tội của bị cáo, Hội đồng thẩm phán TAND tối cao đã ra quyết định huỷ bản án hình sự phúc thẩm của Toà phúc thẩm TAND tối cao tại Hà Nội và bản án hình sự sơ thẩm của TAND tỉnh Bắc Giang để cơ quan điều tra công an tỉnh Bắc Giang phải khẳng định lại các chứng cứ nhằm có thể kết tội kẻ thủ ác.
Cơ quan điều tra một lần nữa phải vất vả dựng lại hiện trường, qua đó xác định gần hiện trường tìm thấy chiếc quần lửng trẻ em màu vàng nhạt có hoa văn màu vàng và đỏ được xác định là quần của nạn nhân. Vì vậy căn cứ lời Long khai đã tụt quần nạn nhân ném xuống mương nước là phù hợp với chứng cứ đã thu thập được.
Ngoài ra, nhiều lần Long cũng viết bản tự khai báo về hành vi phạm tội của mình. Đích thân Long còn tự vẽ sơ đồ, mô tả chi tiết một cách chính xác nơi mình thực hiện tội phạm.
Khi tiến hành thực nghiệm lại hiện trường, cơ quan điều tra xác định lời nhận tội của hắn là phù hợp với biên bản khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi, giám định pháp y… Lời khai nhận ban đầu của bị cáo Long là đã “xuất binh” trên bụng nạn nhân cũng đúng với những dấu vết tại hiện trường và kết quả thực nghiệm.
Kết quả thực nghiệm còn cho thấy quãng thời gian Long vắng mặt tại quán xát gạo là 35 phút, còn quãng thời gian đối tượng này thực hiện hành vi phạm tội trong khoảng 20 phút. Vì vậy, kết quả của nhiều lần thực nghiệm điều tra khẳng định: Có đủ thời gian để y bắt giữ, hiếp dâm, giết chết nạn nhân rồi quay trở lại quán để tiếp tục xát gạo.
Về lời phản cung của Long cho rằng mình “bị đánh đập, ép cung, phải khai theo chỉ đạo của cơ quan điều tra”, cơ quan chức năng xác định những lời này là không có căn cứ bởi trong quá trình điều tra bị cáo không có đơn khiếu nại về vi phạm hoạt động tố tụng của cơ quan điều tra; sức khỏe của bị cáo trong thời gian này hoàn toàn bình thường.
Một vấn đề quan trọng khác: Dù đã lắt léo nhiều lần, Long vẫn không đưa ra được bất kỳ chứng cứ ngoại phạm nào để chứng minh mình vô can trong thời điểm đó. Từ những căn cứ nêu trên, Hội đồng xét xử đã tuyên kháng cáo của Long không có đủ cơ sở để chấp nhận và y án tử hình.
Một kiểm sát viên công tác tại VKSND tối cao nhận định, từ các chứng cứ phân tích trên có đủ cơ sở để kết luận Long chính là hung thủ vụ án. Do đó, việc HĐXX đã tuyên mức án tử hình với bị cáo Hàn Đức Long về tội hiếp dâm và tù chung thân về tội giết người là hoàn toàn khách quan, chính xác, đúng pháp luật, không làm oan người vô tội.